Wel of geen ontslag op staande voet? Wees voorzichtig!
Hoe ga je om met een werknemer die iets heeft gestolen? Of grensoverschrijdend gedrag vertoont? Of denk aan het geval dat een werknemer tijdens werktijd dronken is. Waarschijnlijk denk je meteen aan ontslag op staande voet. Maar, en je voelt het misschien al aankomen, er zit hier een grote ‘maar’ aan.
Allereerst zijn de gevolgen van ontslag op staande voet voor een werknemer vrij groot. De werknemer is niet alleen zijn (of haar) baan onmiddellijk kwijt (geen loon meer!), maar ook vervalt zijn recht op een WW-uitkering. Wees je er daarom altijd van bewust dat een ontslag op staande voet als ‘laatste redmiddel’ wordt gezien. Daarom zijn hier ook strenge voorwaarden aan verbonden.
Dringende reden voor ontslag
Voor ontslag op staande voet is volgens de wet een ‘dringende reden’ nodig. De wet geeft een aantal voorbeelden, zoals diefstal, werkweigering, anderen bedreigen en frauderen. Het moet gaan om ‘daden, eigenschappen of gedragingen’ van de werknemer zélf. Elk geval moet apart worden beoordeeld; de ene situatie is de andere situatie niet. Zo wegen persoonlijke omstandigheden ook mee, zoals de gevolgen van het ontslag. Zijn er voorvallen in het verleden geweest? Hoe lang was de werknemer in dienst? Van belang is ook de wijze waarop de werkgever heeft gereageerd op eerdere soortgelijke ‘fouten’ van de werknemer.
In sommige gevallen is het zelfs zo dat de werknemer een formele waarschuwing moet hebben genegeerd voordat sprake kan zijn van een dringende reden. Denk aan iemand die structureel te laat op zijn werk komt.
Kortom, het is dus niet zwart-wit.
Onverwijld opzeggen
Is er een dringende reden? Dan zeg je ‘onverwijld op’. Dit betekent dat je direct tot actie moet overgaan. Ga dus voortvarend te werk, maar wel zorgvuldig. Dan biedt de wet je een paar mogelijkheden: onderzoek instellen naar bijvoorbeeld diefstal of grensoverschrijdend gedrag, het horen van de werknemer hierover, intern overleg voeren en het inwinnen van (juridisch) advies. Belangrijk is dat je als werkgever na het ontdekken van de ‘als dringende reden kwalificerende handeling’ onverwijld handelt. En dus zo spoedig mogelijk ontslag verleent na gepast onderzoek, die niet te lang mag duren, maar wel voldoende gronden moet opleveren voor het ontslag.
Onverwijlde mededeling
Om die reden moet je dus ook snel het ontslag op staande voet mededelen aan je werknemer. Geef duidelijk de reden(en) aan. Deze reden kun je later niet aanvullen. De werknemer moet in staat zijn om zijn standpunt met betrekking tot het ontslag te bepalen. Heb je het ontslag op staande voet mondeling meegedeeld? Dan moet je dit nog eens schriftelijk per brief te bevestigen met vermelding van de reden(en).
Tip: het is verstandig de werknemer ook zijn kant van het verhaal te laten vertellen. Ben je het niet met hem eens, dan kun je het ontslag op staande voet alsnog aanzeggen, maar heb je wel zijn visie meegewogen.
Wat kan de werknemer doen?
De gevolgen van het ontslag zijn voor een werknemer groot. Hij zit zonder inkomen thuis en krijgt geen uitkering. Grote kans dat hij het er daarom niet bij laat zitten.
De werknemer kan binnen twee maanden het ontslag aanvechten bij de kantonrechter. Als de rechter het ontslag vernietigt, heeft juridisch het ontslag nooit plaatsgevonden. De werknemer is dan in feite altijd nog in dienst. En als hij zich beschikbaar heeft gehouden voor werk, heeft hij ook gewoon recht op loon met terugwerkende kracht.
Niet eens met het oordeel van de kantonrechter? Dan kun je als werkgever eventueel in hoger beroep.
Het kan ook zo zijn dat de werknemer het ontslag accepteert. Bijvoorbeeld omdat hij al een nieuwe baan heeft. Wel kan hij dan nog een schadevergoeding vorderen vanwege ‘onregelmatig’ opzeggen. Is het ontslag onterecht, dan heeft de werkgever niet de normale opzegtermijn of andere formaliteiten in acht genomen. Houd er ook rekening mee dat de werknemer dan om een billijke vergoeding en/of transitievergoeding vordert.
Wees dus voorzichtig!
Al met al, genoeg redenen om goed na te denken en een weloverwogen keuze te maken. Als (achteraf) blijkt dat het ontslag onterecht was gegeven, ben je helaas veel tijd en geld verder.
Hoe kan Bowmer & Nuiten u helpen?
Mocht je overwegen om een werknemer op staande voet te ontslaan, neem dan gerust contact met ons op. Wij denken graag met je mee en helpen je bij het nemen van eventuele stappen. Voor vragen over ontslag op staande voet kun je altijd contact opnemen met Elzemieke Schouten.
